Samenwonen of huwen?
Boompje, huisje, kindje, tuintje, ... We krijgen wel vaker de vraag om raad bij de toekomstplannen en wat nu de fiscale voor- en nadelen zijn van feitelijk samenwonen, wettelijk samenwonen ofwel huwen.
Wij zetten ze graag voor u hieronder nog eens op een rijtje.
Woont u samen met uw partner op hetzelfde domicilieadres zonder meer, dan bent u feitelijk samenwonend.
In dat geval dient elke partner zijn belastingaangifte apart in te dienen en wordt elke partner ook apart belast. Fiscaal gezien is er geen sprake van een band tussen u en uw partner. U kan geen aanspraak maken op voordelen zoals het huwelijksquotiënt noch kunt u een loon toekennen aan uw partner. Daarenboven zijn er ook geen voordelen uit een hypothecair krediet. Elke partner dient afzonderlijk rekening te houden met het eigendomsaandeel in de woning.
Feitelijk samenwonen kan echter voordeliger zijn indien één of elk van de partners ouder is met kinderen fiscaal ten laste. U geniet immers van een hoger vrijgesteld deel van uw inkomen gezien u dan fiscaal beschouwd wordt als alleenstaande. Daarbovenop mogen uw kinderen ook meer bijverdienen alvorens ze beschouwd worden als "fiscaal niet langer ten laste".
Heeft u een verklaring tot wettelijk samenwonen afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand, dan bent u wettelijk samenwonend.
Wettelijk samenwonen zijn is fiscaal volledig gelijkgesteld met huwen sinds het inkomstenjaar 2004.
Bij wettelijk samenwonenden of gehuwden worden de inkomsten en de belasting afzonderlijk bepaald, maar wordt u wel degelijk samen met uw partner gezamenlijk belast.
Het grootste nadeel bij wettelijk samenwonen is de voorwaarden voor het verhalen van belastingen. De wetgeving voorziet dat het deel van de belasting die voortkomt uit belastbaar inkomen van één van de wettelijk samenwonende partners uit het inkomen van één van de wettelijke samenwonende partners kan verhaald worden op alle eigen goederen en op de goederen in onverdeeldheid. Een eventueel bestaand samenlevingscontract is bij deze niet van tel.
Voordelen zijn dan dan weer dat indien één van de partners weinig tot geen eigen inkomen heeft dat het huwelijksquotiënt van toepassing kan zijn, dat men een loon kan toekennen aan de meewerkende partner en dat de uitgaven met betrekking tot het hypothecair krediet beter kunnen worden verdeeld. Concreet:
1. Het huwelijksquotiënt
Hierbij wordt een deel van het beroepsinkomen van de ene partner overgedragen aan de andere, indien die zelf weinig tot geen beroepsinkomsten heeft. Die overgedragen inkomsten mogen wel slechts 30% bedragen van de totale beroepsinkomsten van de twee partners/echtgenoten samen. Door deze toepassing wordt een deel van de inkomsten van de ene partner overgedragen aan de andere en dus belast aan een lager tarief. Indien die echtgenoot niet wordt belast op de eigen inkomsten, zal dit deel zelfs worden onderwerp zijn van een belastingvrije inkomstenschijf.
2. Meewerkende echtgenoot
Wanneer de echtgenoot helpt bij het zelfstandig beroep van de andere echtgenoot is het mogelijk om die echtgenoot een loon toe te kennen. Die moet overeenstemmen met een normale vergoeding voor het geleverd werken en is beperkt tot 30% van de inkomsten van de zelfstandige echtgenoot. Kunt u bewijzen dat het aandeel recht geeft op een groter deel dan kan de "meewerkende" echtgenoot een verloning krijgen die groter is dan 30%. Dit kan zorgen voor een verlaging van de fiscale last van een koppel.
3. Fiscaal voordeel uit de hypothecaire lening
Hierin zijn twee situaties mogelijk:
a) verdeling van de interesten en/of terugbetaling van kapitaal tussen de 2 echtgenoten dient te worden geoptimaliseerd, zonder dat er rekening wordt gehouden met ieders eigendomsaandeel in het goed.
b) Wanneer 1 van de huwelijkspartners geen professionele inkomsten heeft kan er in principe geen aanspraak worden gemaakt op fiscale voordelen, aangezien die uitgaan van het bestaan van inkomsten. De partner zonder inkomsten kan dan eventueel wel voordeel halen op basis van de fiscale overdracht van de inkomsten uit het huwelijksquotiënt of door de toekenning van een loon als meewerkende echtgenoot.
Let wel op voor de hoofdelijke aansprakelijkheid van de belastingsinning !!!
Een gemeenschappelijke belasting betekent ook hoofdelijke aansprakelijkheid voor de fiscale schulden. De wet voorziet dat de belasting of het deel van de belasting dat voortvloeit uit het belastbaar inkomen van één van de echtgenoten, en dat ongeacht het huwelijksstelsel, verhaald kan worden op alle eigen goederen en op het gemeenschappelijk vermogen van beide echtgenoten.
In bepaalde gevallen wordt u als gehuwd/wettelijk samenwonend koppel toch afzonderlijk belast. Echtgenoten of partners worden niet gemeenschappelijk belast in het jaar van het huwelijk of wettelijke samenwoonst, het jaar dat volgt op het jaar waarin zich een feitelijke scheiding heeft voorgedaan en voor zover de feitelijke scheiding effectief is blijven duren tijdens dat belastbaar tijdperk en ook in het jaar van de ontbinding van het huwelijk of van de scheiding van tafel en bed.
Publicatiedatum: 4 januari 2020